Promieniowane słoneczne docierające do ziemi, możemy z grubsza podzielić na 3 grupy: ultrafioletowe, widzialne i podczerwone. Promieniowanie ultrafioletowe i podczerwone jest dla nas niewidzialne. Podczerwone możemy wyczuć, odbieramy je jako ciepło. Promieniowania ultrafioletowego nie potrafimy wykryć naszymi zmysłami, ale i tak wywołuje ono zmiany w naszej skórze. To właśnie promieniowanie UV wywołuje opaleniznę, produkcję witaminy D jak również fotostarzenie i raka skóry.
Promieniowanie UV
Promieniowane słoneczne docierające do ziemi, możemy z grubsza podzielić na 3 grupy: ultrafioletowe, widzialne i podczerwone. Promieniowanie ultrafioletowe i podczerwone jest dla nas niewidzialne. Podczerwone możemy wyczuć, odbieramy je jako ciepło. Promieniowania ultrafioletowego nie potrafimy wykryć naszymi zmysłami, ale i tak wywołuje ono zmiany w naszej skórze. To właśnie promieniowanie UV wywołuje opaleniznę, produkcję witaminy D jak również fotostarzenie i raka skóry. Całe promieniowanie ultrafioletowe dzielimy na kolejne 2 grupy, a jeżeli mówimy o filtrach przeciwsłonecznych to musimy je podzielić nawet na 3 grupy: UVB- promieniowanie odpowiedzialne za brązowienie i oparzenia (B- burning), UVA1 i UVA2- promieniowanie odpowiedzialne za starzenie się i alergie (A- aging). Ważne jest aby chronić się przed całym spektrum, czyli wszystkimi rodzajami promieniowania ultrafioletowego. Początkowo produkowano filtry chroniące wyłącznie przed promieniowaniem UVB. Chroniły więc one przez oparzeniem, ale skóra nadal była niszczona przez UVA. Efekt był taki, że pojawiło się więcej przypadków raka skóry ! Ludzie poczuli się pewniej i spędzali na słońcu o wiele więcej czasu, nieświadomi, że UVA jest równie groźne dla ich zdrowia jak UVB.
Oznaczenia filtrów na kosmetykach
Oznaczenie na kosmetykach SPF z daną cyfrą odnosi się tylko do promieniowania UVB. Np. oznaczenie na kosmetyku SPF 20 oznacza, że on w ogóle nie chroni przed UVA ! Niestety nie ma określonego standardu jak określać ochronę przed UVA. Sytuacja jest taka, że nie ma określonego standardu jak zbadać ile UVA w rzeczywistości dociera do skóry. Zazwyczaj firmy stosują w tym celu dodatkowe plusy, napis „broad spectrum”, UVA w kółeczku, litery PA i plusy albo jakąś jeszcze inną skalę do opisu w jakim stopniu kosmetyk chroni przed UVA. Z mojego przeglądu kosmetyków wynika, że najbardziej trzeba uważać na kremy z niskimi filtrami i podkłady, ponieważ zazwyczaj w ogóle nie zawierają one ochrony przeciw UVA.Zawiera filtry UVA i UVB, choć z opisu to nie wynika"Broad spectrum" oznacza filtry UVA i UVBZawiera tylko filtr UVB !Tylko filtr UVB Zawiera filtr UVA (PA+++) i UVB (SPF30) Wiesz już jak czytać oznaczenia na kosmetykach, a jeżeli chcesz się jeszcze bardziej zagłębić w temat, to musisz poznać filtry przeciwsłoneczne.
Filtry mineralne (fizyczne, barierowe)
Te filtry są tylko dwa: dwutlenek tytanu (Titanium dioxide) i tlenek cynku(Zinc oxide). Każdy z nich chroni przed określoną częścią promieniowania, ale razem stanowią duet nie do pokonania dla promieni słonecznych. Nie tylko chronią przed promieniowaniem UVA i UVB, ale także przed światłem niebieskim, widzialnym i podczerwonym. Są stabilne na słońcu- czyli nie rozpadają się na inne substancje, trwałe, nie podrażniają i nie uczulają. Standardowa postać tych związków nie wchłania się w głąb skóry, pozostaje na jej powierzchni. I tutaj muszę zrobić jedno zastrzeżenie: dwutlenek tytanu w postaci „nano” wchłania się do warstwy rogowej naskórka, natomiast nie udowodniono, aby przenikał głębiej w pobliże skóry właściwej czy naczyń krwionośnych. Te filtry są prawie idealne. Prawie, bo niestety oba są kryjąco białe. Z tego powodu występują głównie w kosmetykach do opalania dla dzieci, często są barwione jakimś kolorem, aby zabawa ze stosowania tego kosmetyku była lepsza. W kosmetykach dla dorosłych często występują w kremach BB, gdzie są zabarwione beżowymi pigmentami na kolor skóry. Niestety jest to wada dla osób, które nie chcą wyglądać na pomalowane. Z drugiej strony kryjący krem do opalania ładnie pokazuje nam które miejsca nie są zakryte, które miejsca pominęliśmy. Filtry mineralne chronią natychmiastowo po położeniu ich na skórę, nie musimy czekać na ich wchłonięcie. I chronią, dopóki na tej skórze są, więc nie musimy ich dokładać, jeżeli ich nie starliśmy np. ręcznikiem. Te dla związki stanowią główny składnik niektórych podkładów mineralnych np. podkłady mineralne Rhea, dzięki czemu podkłady te również stanowią ochronę przeciwsłoneczną. Problem jednak z zastosowaniem podkładu w proszku jako całkowitej ochrony polega na tym, że musielibyśmy nałożyć je bardzo grubo na skórę, co nie wygląda dobrze. Koniecznie wybierz filtry mineralne: - dla dzieci, - jeżeli jesteś w ciąży; - jeżeli masz alergie; - jeżeli masz wrażliwą skórę. Te filtry są tylko dwa: dwutlenek tytanu (Titanium dioxide) i tlenek cynku(Zinc oxide). Każdy z nich chroni przed określoną częścią promieniowania, ale razem stanowią duet nie do pokonania dla promieni słonecznych. Nie tylko chronią przed promieniowaniem UVA i UVB, ale także przed światłem niebieskim, widzialnym i podczerwonym. Są stabilne na słońcu- czyli nie rozpadają się na inne substancje, trwałe, nie podrażniają i nie uczulają. Standardowa postać tych związków nie wchłania się w głąb skóry, pozostaje na jej powierzchni. I tutaj muszę zrobić jedno zastrzeżenie: dwutlenek tytanu w postaci „nano” wchłania się do warstwy rogowej naskórka, natomiast nie udowodniono, aby przenikał głębiej w pobliże skóry właściwej czy naczyń krwionośnych. Te filtry są prawie idealne. Prawie, bo niestety oba są kryjąco białe. Z tego powodu występują głównie w kosmetykach do opalania dla dzieci, często są barwione jakimś kolorem, aby zabawa ze stosowania tego kosmetyku była lepsza. W kosmetykach dla dorosłych często występują w kremach BB, gdzie są zabarwione beżowymi pigmentami na kolor skóry. Niestety jest to wada dla osób, które nie chcą wyglądać na pomalowane. Z drugiej strony kryjący krem do opalania ładnie pokazuje nam które miejsca nie są zakryte, które miejsca pominęliśmy. Filtry mineralne chronią natychmiastowo po położeniu ich na skórę, nie musimy czekać na ich wchłonięcie. I chronią, dopóki na tej skórze są, więc nie musimy ich dokładać, jeżeli ich nie starliśmy np. ręcznikiem. Te dla związki stanowią główny składnik niektórych podkładów mineralnych np. podkłady mineralne Rhea, dzięki czemu podkłady te również stanowią ochronę przeciwsłoneczną. Problem jednak z zastosowaniem podkładu w proszku jako całkowitej ochrony polega na tym, że musielibyśmy nałożyć je bardzo grubo na skórę, co nie wygląda dobrze. Koniecznie wybierz filtry mineralne: - dla dzieci, - jeżeli jesteś w ciąży; - jeżeli masz alergie; - jeżeli masz wrażliwą skórę.
Filtry chemiczne (organiczne)
To substancje chemiczne które wchłaniają się w naskórek lub głębiej. Pochłaniają one promienie słoneczne i przekształcają je na ciepło. Są bezbarwne, więc lepiej akceptowane przez konsumentów i chętniej stosowane. Niestety ich stosowanie wiąże się z kilkoma problemami: - pod wpływem promieniowania ulegają stopniowemu rozkładowi, bo przekształcają je na ciepło, więc co dwie godziny na pełnym słońcu trzeba ich dokładać. Oczywiście, jeżeli masz na sobie filtr i siedzisz w biurze, gdzie promieniowanie jest o wiele słabsze, to nie musisz go dokładać co dwie godziny. Wykazano np., że 36% awobenzonu rozpada się w ciągu 15 min pod wpływem promieniowania słonecznego. Dlatego też różne filtry łączy się ze sobą by uzyskać, dłuższy czas działania. - muszą się wchłonąć, co oznacza, że trzeba je nałożyć 20min przed wyjściem na słońce, - niektóre wchłaniają się zbyt głęboko, znajdowano je nawet w moczu i łożysku, czego bardzo nie chcemy, - mogą podrażniać wrażliwą skórę, - mogą wywoływać alergie. Musisz szczególnie uważać, jeżeli masz alergię na ketoprofen. Niektóre filtry mogą wywołać u Ciebie silną alergię (zob. tabela). - niekoniecznie jeden filtr jest wystarczający by zapewnić ochronę przed całym promieniowaniem, więc trzeba zastosować ich więcej w kosmetyku, żeby ochrona była pełna.
może wywołać pieczenie skóry, alergie, barwi tkaniny bawełniane
uvb
benzofenony (oxybenzone, benzofenon-3, bp-3)
może wywoływać bardzo silne alergie, został opisany przypadek nawet wstrząsu anafilaktycznego. osoby uczulone na ketoprofen powinny go unikać. wchłania się do organizmu i jest wydalany z moczem. trwają badania czy jest odkładany w narządach.
uva2
octocrylene
bardzo popularny filtr, może wywoływać podrażnienia. u osób uczulonych na ketoprofen może wywołać alergię krzyżową.
Nazwy filtrów są straszne, ale nie musisz pamiętać wszystkich. Potrzebujesz bezpiecznych kosmetyków z filtrem o szerokim zakresie działania. Tak naprawdę warto więc wybrać filtry mineralne, lub nowoczesne filtry chemiczne czyli Metroxyl lub Tinosorb. Szukaj więc w kosmetykach któregoś z tych filtrów: - Titanium dioxide (jeżeli jest ten składnik, to musi być jeszcze dodatkowy filtr); - Zinc Oxide - Metroxyl (Drometrizole Trisiloxane, Terephthalylidene Dicamphor Sulfonic Acid) - Tinosorb (Bis-Ethylhexyloxyphenol Methoxyphenyl Triazine, Methylene Bis-Benzotriazolyl Tetramethylbutylphenol)
Porady praktyczne
I na koniec, kilka porad zupełnie praktycznych:
Krem z filtrem chemicznym nakładaj 20min przed wyjściem na słońce, poczekaj aż się wchłonie.
Filtry chemiczne dokładaj co 2 godz. Jeżeli przebywasz na pełnym słońcu.
Lepiej kupić tańszy krem z tym samym filtrem i nakładać go grubiej, niż droższy i oszczędzać. Np. kremy Vichy i Lancome zawierają ten sam filtr Mexoryl, który jest własnością koncernu Loreal. Kremy chronią tak samo, ale różnica w cenie pomiędzy np. marką Vichy a Lancome jest spora.
Stosuj warstwy- krem z filtrem + podkład z filtrem da Ci lepszą ochronę niż jedna warstwa.
Filtry UVA trzeba stosować cały rok !
Nie stosuj kremów z filtrami na noc. Filtry to ciężkie, przenikające głęboko w skórę substancje, które niepotrzebnie obciążą twoją skórę nocą. Wyjątkiem są filtry mineralne, ale w ich przypadku pobrudzisz poduszkę.
Co jeszcze ? Kapelusze, odzież, parasole, namioty przeciwsłoneczne to zawsze dobry pomysł. Odzieży nie można źle czy za mało zaaplikować, nie trzeba jej też dokładać a zwykle znakomicie chroni przed słońcem.
